ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK 5237 SAYILI TCK 207.MADDE
(1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.(Asliye Ceza Mahkemesi)
(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (Asliye Ceza Mahkemesi)
SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER
Özel belgede sahtecilik suçununkoruduğu hukuki değer, hukuki ilişkilerin temelinde yer alan güvenilirlik ve inanırlıktır.Öğretide ve Yargıtay uygulamalarında bu hukuki değer aynı zamanda '' kamu görevi'' olarak da ifade edilmektedir.
SUÇUN MADDİ UNSURLARI
Suçun Hukuki Konusu:Bu suçun hukuki konusu özel belgedir. Resmi nitelik taşımayan her türlü belge, özel belge sayılır.Kamu görevlisinin görevi veya yetkisi dışında düzenlediği belge de özel belge olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, özel belgenin söz konusu olabilmesi için, kanun koyucunun bu belgeyi, resmi belge hükmündeki belgeler arasında saymamış olması gerekmektedir.
Not: TCK madde 210/1'de, kanun koyucu birtakım belgeleri resmi belge olmamalarına karşın resmi belgeye eşdeğer kabul etmiştir. Bunlar;
-
emre veya hamili yazılı kambiyo senedi
-
emtiayı temsil eden belge
-
hisse senedi
-
tahvil ve vasiyetnamedir.
Fail:Özel belgede sahtecilik suçunun faili herkes olabilir.Tabip, diş tabibi,eczacı, ebe, hemşire veya diğer sağlık mesleği mensubunun düzenlemiş olduğu sahte belge eğer özel belge ise kişiye haksız bir menfaat sağlaması ya da kamunun veya kişilerin zararına bir sonuç doğurucu nitelik taşıması halinde resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre cezaya hükmolunur(TCK m.210/2)
Mağdur: Özel belgede sahtecilik suçunu mağduru herkes olabilir.
Eylem/Hareket- Resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin TCK m.204/1'de sayılan ve yukarıda incelenen seçimlik hareketlerle bu suçun seçimlik hareketleri aynıdır.Fakat, özel belgede sahtecilik suçunda failin, sahte olarak düzenlediği özel belgeyi veya değiştirdiği özel belgeyi, kullanması gerektiği halde, resmi belgede sahtecilik suçunda failin cezalandırılması için ayrıca resmi belgeyi kullanması gerekmemektedir. Bu nedenle özel belgede sahtecilik suçu birden fazla hareketli suç olarak kabul edilir.
TCK m. 207/2 gereği ''bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.''Bu maddeye göre kişinin cezalandırılabilmesi için belgenin sahte olduğunu bilmesi ancak suçun ilk aşamasında iştirak etmemiş olması gerekir. Eğer iştirak etmişse ilk fıkra bakımından cezalandırılacaktır.
Suça Etki Eden Nedenler: Cezayı hafifleten bir hal olarakTCK m. 211 göz önünde bulundurulmalıdır. Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.
SUÇUN HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
Özel belgede sahtecilik suçu bakımından TCK' da düzenlenmiş olan hukuka uygunluk sebeplerinin uygulanabilmesi mümkün değildir.
SUÇUN MANEVİ UNSURU
Özel belgede sahtecilik suçu kasten işlenen suçlardandır. Bu suçların taksirle işlenmesi mümkün değildir. Sahte olduğunu bildiği bir özel belgeyi kullanan fail açısından yasa koyucu bu belgenin bilerek kullanılmasını aradığı için, artık bu suçun olası kastla işlenmesi mümkün değildir.
TEŞEBBÜS
Birden fazla hareketli suç niteliği taşıyan özel belgede sahtecilik suçunda belgenin sahte olarak hazırlanmış olması, suçun icra hareketi olarak kabul edilemez. Özel bir belgeyi sahte olarak hazırlayan kişi henüz hazırlık hareketi yapmaktadır. Ancak belgeyi hazırlayan ve kullanmak amacıyla harekete geçmiş ancak engel sebep nedeniyle kullanamamış olursa teşebbüs hükümleri uygulanabilir.
SUÇLULARIN ÇOKLUĞU
TCK m. 207/2 gereği ''Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.'' Bu maddeye göre kişinin cezalandırılabilmesi için belgenin sahte olduğunu bilmesi ancak suçun ilk aşamasına iştirak etmemiş olması gerekir. Eğer iştirak etmişse ilk fıkra bakımından cezalandırılacaktır.
SUÇLARIN ÇOKLUĞU
Sahtecilik suçlarının içtimaı ile ilgili olarak, özel bir içtima düzenlemesi getirilmiştir. TCK'nın 212. maddesine göre; '' Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.''
MUHAKEME
Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı değildir. Madde bakımından yetkili(görevli) mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.Bu suçla ilgili tutukluluk süresi CMK'nın 102/1. Maddesi uyarınca en çok 1 yıldır. Zorunlu hallerde 6 ay daha uzatılabilir. Bu süreye kanun yolunda geçen süre dahil değildir.Bu suç için olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.Suçun icrai hareketlerinin başlaması, belgenin düzenlenmesiyle değil, kullanılmak için harekette bulunulmasıyla oluşur.Bu suçla ilgili zincirleme suç hükümleri uygulanabilir.
İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Hükümden sonra 19.02.2014 tarih ve 28918 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 6518 sayılı Kanunun 104 ve 105. maddeleri ile değişik 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 63. maddesinin 10. fıkrası ile yaptırıma bağlanan 56/2. fıkrasındaki '' İşletmeci veya adına iş yapan temsilcisine abonelik kaydı sırasında abonelik bilgileri konusunda gerçek dışı belge ve bilgi verilemez'' ve 5. fıkrasındaki '' Gerçeğe aykırı evrak düzenlemek veya değiştirmek suretiyle kişinin bilgi ve rızası dışında tesis edilmiş olan abonelikler kullanılamaz'' hükmü karşısında; özel hüküm niteliğinde bulunan 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nun 56. maddesindeki düzenleme de gözetilip, sanığa usulüne uygun şekilde ön ödeme ihtarı yapılıp sonucuna göre karar verilmesi zorunluluğu bozmayı gerektirmiştir. (11.CD. 7.3.2017, 2015/8024-2017/1650)
Sanığın üzerinde ele geçirilen, kendi adına sahte biçimde düzenlenmiş Özel Güvenlik Belgesi'nin valilik tarafından verilen resmi belge(vasfında) olduğu ve sanığın eyleminin TCK'nın 204/1. maddesinde düzenlenen resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suçun niteliğinde yanılgıya düşülerek özel evrakta sahtecilik suçundan hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.(11.CD. 7.3.2017,2015/8004-2017-1652)
Kaynakça:
ÖZBEK, Veli Özer/ KANBUR, Mehmet Nihat/ DOĞAN, Koray/ BACAKSIZ, Pınar/ TEPE, İlker/ BAŞBÜYÜK, İsa/ MERAKLI, Serkan/ Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Mart -2014 Seçkin Y.
ARTUÇ, Mustafa, Pratik Türk Ceza Kanunu, Dördüncü Baskı, Kasım- 2018, Adalet Yayınevi