NİŞAN HEDİYELERİNİN İADESİ DAVASI - van avukat-
A. Nişanlanma:
Nişanlanma, evlenme vaadiyle olur. Nişanlanma, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça küçüğü veya kısıtlıyı bağlamaz.
B. Nişanlılığın hükümleri
I. Dava hakkının bulunmaması
Nişanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. Evlenmeden kaçınma hali için öngörülen cayma tazminatı veya ceza şartı dava edilemez; ancak yapılan ödemeler de geri istenemez.
II. Nişanın bozulmasının sonuçları
1. Maddi tazminatı:
Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural nişan giderleri hakkında da uygulanır.
Tazminat istemeye hakkı olan tarafın ana ve babası veya onlar gibi davranan kimseler de, aynı koşullar altında yaptıkları harcamalar için uygun bir tazminat isteyebilirler.
2. Manevi tazminat:
Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
III. Hediyelerin geri verilmesi:
Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
IV. Zamanaşımı:
Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
(Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Esas: 2013 / 900 Karar: 2013 / 2605 Karar Tarihi: 19.02.2013)
(Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Esas: 2013 / 16931 Karar: 2014 / 1004 Karar Tarihi: 27.01.2014)
…Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre, nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın, takı ve ziynet eşyaları mutad dışı hediye olarak kabul edilmiştir…
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
III. Hediyelerin geri verilmesi
Madde 122
Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
Davacılık sıfatı nişanlı, anne, baba veya onlar gibi davranan kişilere aittir. Davalı ise diğer nişanlıdır.
Görev: Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir.
(Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Esas: 2014 / 5039 Karar: 2014 / 12083 Karar Tarihi: 18.09.2014)
…Somut olayda; dava, nişan hediyelerinin geri verilmesine ilişkindir. Nişan hediyelerinin iadesine ilişkin davaların Türk Medeni Kanununun yürürlüğe girmesinden önce veya sonra açılmasına bakılmaksızın Aile Mahkemesinde görülmesi zorunludur. Bu nedenle bağımsız Aile Mahkemesi bulunan yerlerde bağımsız Aile Mahkemesinde, Aile Mahkemesi kurulmayan yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen Asliye Hukuk Mahkemelerinde davanın Aile Mahkemesi sıfatıyla görülüp karara bağlanması gerekir. (Yargıtay HGK.’nun 16.11.2005 tarih ve 2005/2-673 E. 2005/617 K.). Asliye Hukuk Mahkemesi bir davaya hangi sıfatla bakacaksa bunu ara kararla belirler. Uygulamada bu yönde gelişmiştir (Yargıtay HGK.30.05.2012 T. 2011/13-794 E. 2012/329 K; Yargıtay HGK. 21.09.2011 T. 2011/9-483 E. 2011/554 K.).
Yetki: Nişan Hediyelerinin İadesi Davası davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılır.
Zamanaşımı ya da Hak Düşürücü Süre:
Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında zamanaşımı süresi nişanlılığın sona ermesinden itibaren bir yıldır.
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
Zamanaşımı
Madde 123 – Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Kusur: Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında kusurun önemi yoktur ancak taraflardan birinin tazminat talebi bulunması durumunda tazminat miktarının belirlenmesinde kusur esas alınır.
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
Maddi tazminat
Madde 120 – Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural nişan giderleri hakkında da uygulanır.
Tazminat istemeye hakkı olan tarafın ana ve babası veya onlar gibi davranan kimseler de, aynı koşullar altında yaptıkları harcamalar için uygun bir tazminat isteyebilirler.
Manevi tazminat
Madde 121 – Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir
VAN AVUKAT.